Kıyamet günü Allah Katında mahluklarının en sevimsizleri yalancılar, kibirliler ve kardeşlerine karşı sinelerinde amansız kin besleyenler olacak…” 16
“Kıyamet günü Allah kullarının en sefillerinin şunlara bu sözle, bunlara da şu sözle gelen ikiyüzlü kişilerin olduğunu göreceksiniz.”17
“Arkadaşına söylediğin bir sözde o seni tasdik ederken senin ona yalan söylemen büyük bir hiyanettir” 18
“Kul yalan söyleye söyleye ve yalanı araya araya Allah Katında pek yalancı yazılır.” 19
“Yalan rızkı eksiltir.” 20
“Sana Allah korkusunu, doğru sözlülüğü, emaneti yerine getirmeyi, ahde vefayı, yemek yedirmeyi ve mütevazi davranmayı, bol bol selam vermeyi tavsiye ederim.” 21
“Allah adına and içen kişi yeminine sivri sinek kanadı kadar (ufak bir) yalan katarsa bu yalan kıyamet gününe değin kalbinde bir leke olarak kalır.” 22
“Allah’ım gönlümü nifaktan, fercimi zinadan, dilimi de yalandan temizle” 23
“İftiranın, yalanın en büyüğü görmediği rüyayı gözlerine isnad ederek gördüm demektir” 24
“(Müslümanlar) Sahabelerime ve onlardan sonra gelenlere iyi davranınız. Daha sonra yalan yayılır, adam kendisine yemin teklif edilmeden yemin ediverir, şahitliği istenmeden şahitlik yapar.” 25
“Yalan olduğunu bile bile bana bir söz isnadında bulunan yalancılardan biridir.” 26
“Siz doğruluğa devam ediniz, çünkü doğruluk muhakkak sahibini hayırlara eriştirir. İyilikler de cennete hidayet eder, götürür. Doğruluğa devam ettikçe ve doğruyu aradıkça Allah Teala’nın indinde sıddik olarak yazılır. Yalandan sakınınız, muhakkak yalan insanı fücura götürür, fücur ise ateşe yani cehenneme götürür, kul yalana devam ettikçe ve yalanı aradıkça indi ilahi’de yalancı yazılır.” 27
” Müslümanda… hainlik ve yalan bulunamaz.” 28
“Bir adam Resulullah (sav)’a “Cennet ameli nedir?” dedi. Cenab-ı Peygamber de “Sıdkdır, doğruluktur, doğru söz söylemektir. Zira kul doğru söz söyleyince iyilik yapar, lütuf ve ihsanda bulunur, böyle lütuf ve ihsanda bulununca Allah Teala da iman nasip edip Allah’ı tasdik eder ve O’ndan korkup- iyi ameller ve ibadetler yapıp, günahlardan da kaçar, böylece iman sahibi olunca da cennete girer.” Yine o zat: “Cehennem ameli nedir? Diye sordu, Cenab-ı Peygamber de: “Yalandır, yalan söylemektir. Kul yalan söyleyince fasık olur, facir olur, haram ve maasi işler. Facir, fasık olunca nimet-i ilahiyeyyeyi göremez, tuğyan eder, küfran-i nimet eder. Küfran-i nimet edince de cehenneme girer.” 29
“Eğer siz Allah ve Resulünün sizi sevmesini istiyorsanız, size verilen emaneti yerine veriniz. Söylediğiniz vakit doğru söyleyiniz, komşularınız ile güzel komşuluk yapınız.” 30
“Münafığın alameti üçtür: Konuştuğu vakit yalan söyler; vadettiğinde hulf eder (sözünden döner), emanet edilen şeye hıyanet eder.” 31
“Yalanda hayır yoktur.” 32
“Yalan yüzü kızartır, nemime (söz taşımak) kabirde azaptır.” 33
“Sıdk insanı birr’e (Allah’ı razı edecek iyiliğe) götürür, birr de cennete götürür. Kişi, doğru söyler ve doğruyu arar da sonunda Allah’ın indinde sıddik (doğru sözlü) diye kaydedilir. Yalan da kişiyi haddi aşmaya götürür. Haddi aşmak da ateşe götürür. Kişi yalan söyler ve yalanı araştırır da sonunda Allah’ın indinde yalancı diye kaydedilir.” 34
“Sana şüphe veren şeyi terk et, emin olduğun şeye ulaşıncaya kadar git. Zira sıdk (doğruluk) kalbin itminanıdır, yalan şüphedir.” 35
“Sakın yalana yaklaşmayın” 36
“Yalan söz büyük günahlardandır.” 37
“Allah Teala’nın yevm-i kıyamette en mebğuz mahluku yalancı ve kibirlilerdir ve bir de din kardeşlerine karşı içlerinde buğz saklayanlardır, siz bunlara mülaki olursanız siz de onlar gibi davranın. Bunlar Allah ve Resulüne itaate çağrılsalar gayet ağır davranırlar, şeytanın yoluna ve emrine çağrılsalar süratle icabet ederler.” 38
Abdullah İbni Abbas (ra) anlatıyor: Peygamber (sav)’den kemalin ne olduğu soruldu. Şu cevabı verdi: “Hakkı söylemek ve sadakatla amel etmektir.” 39
“Yalandan uzak durun, zira yalan fücur ile birliktedir ve her ikisi de ateştedir.” 40
“Aman doğruluktan ayrılmayın. Doğruluk iyilikle birlikte ikisi cennettedir.” 41
Dipnotlar
16. İmam Gazali, İhya’u Ulum’id-din, 3. Cilt, s.355
17. İmam Gazali, İhya’u Ulum’id-din, 3. Cilt, s.355; Buhari ve Müslim’den
18. İmam Gazali, İhya’u Ulum’id-din, 3. Cilt, s.299
19. İmam Gazali, İhya’u Ulum’id-din, 3. Cilt, s.299
20. İmam Gazali, İhya’u Ulum’id-din, 3. Cilt, s.300
21. İmam Gazali, İhya’u Ulum’id-din, 3. Cilt, s.304; Ebu Nuaym, el-Hılye’de tahriç etmiştir
22. İmam Gazali, İhya’u Ulum’id-din, 3. Cilt, s.300; Tirmizi ve Hakim’den
23. İmam Gazali, İhya’u Ulum’id-din, 3. Cilt, s.301; el-Hatib, et-Tarih’te tahriç etmiştir
24. Sahih-i Buhari, 4. cilt, s. 421
25. İmam Gazali, İhya’u Ulum’id-din, 3. Cilt, s. 302; Tirmizi’den
26. İmam Gazali, İhya’u Ulum’id-din, 3. Cilt, s.303; Müslim’den
27. Mehmed Zahid Kotku, Hadislerle Nasihatlar, Cilt 1, s.279; Buhari ve Müslim’den
28. İmam Gazali, İhya’u Ulum’id-din, 3. Cilt, s.303; İbn Ebi Şeybe, el-Musannaf’ta tahriç edilmiştir
29. Mehmed Zahid Kotku, Hadislerle Nasihatlar, Cilt 1, Seha Neşriyat, istanbul 1984, s.281
30. Mehmed Zahid Kotku, Hadislerle Nasihatlar, Cilt 1, s.278; Taberani’den
31. Mehmed Zahid Kotku, Hadislerle Nasihatlar, Cilt 1, s.14
32. Kütüb-i Sitte Muhtasarı Tercüme ve Şerhi, 14. cilt, s.554
33. Kütüb-i Sitte Muhtasarı Tercüme ve Şerhi,, 10. cilt, s. 5-6
34. Buhari, Edeb 69; Müslim, Birr 102, 103, (2006, 2607); Muvatta, Kelam 16, (2, 989); Ebu Davud, Edeb 88, (4989); Tirmizi, Birr 46, (1972); Kütüb-i Sitte Muhtasarı Tercüme ve Şerhi, 10. cilt, s.9
35. Tirmizi, Kıyamet 61, (2520); Nesai, Eşribe 50, (8, 327, 328); Kütüb-i Sitte Muhtasarı Tercüme ve Şerhi, 10. cilt, s.9
36. Kütüb-i Sitte Muhtasarı Tercüme ve Şerhi, 10. cilt, s.11
37. Sahih-i Buhari, 3. cilt, s.81
38. Mehmed Zahid Kotku, Hadislerle Nasihatlar, Cilt 1, s. 45
39. İmam Gazali, İhya’u Ulum’id-din, 4. Cilt, s. 779
40. İmam Gazali, İhya’u Ulum’id-din, 3. Cilt, s.299; İbni Mace ve Nesai’den
41. İmam Gazali, İhya’u Ulum’id-din, 3. Cilt, s.303; İbni Mace ve Nesai’den
