Bir toplumun rahat, huzurlu ve mutlu bir hayat sürebilmesinin tek yolu, Kuran’da tarif edilen gerçek merhamet anlayışının o toplumun insanları tarafından yaşanmasıdır. Kuran’da belirtilen bu model yaşanmadığı sürece insanlar hangi yolu denerlerse denesinler kargaşadan, huzursuzluktan ve adaletsizlikten kesinlikle kurtulamazlar. Çünkü merhametin olmadığı yerde zulüm vardır. Zulmün hüküm sürdüğü bir toplumda ortaya çıkan model ise insanların hem maddi hem de manevi yönden ciddi zararlara uğramasına neden olur. Nitekim bugün dünyanın dört bir yanında yayınlanan haber bültenlerinin ana konusu, insanların maruz kaldığı zulüm çeşitleridir. Açlıktan ölen, çocuklarını yaşatmak için yardım dilenen, haksızlığa uğrayan, ezilen, oturacak ev bulamadığı için çadırlarda yaşayan, intihar eden, saldırıya uğrayan, birbirlerini öldüren, sakatlayan, döven, kavga eden insanların sayısı her geçen gün artmaktadır. Bu kargaşa ortamının ana sebebi inançsızlığın getirdiği zalimlik ve merhametsizliktir.
Allah korkusuna ve Allah sevgisine dayanan, Kuran’a uygun bir merhamet olmadığında, geriye insanları kötülük yapmaktan alıkoyacak hiçbir sebep kalmaz. Merhamet duygusunun tam anlamıyla yaşanmadığı bir toplumda kadının dayak yemesinin, çocukların ezilmesinin, fakirlik korkusuyla öldürülmelerinin, sokağa terk edilmelerinin, hırsızlık için yol kesen, evlere girerek ev sahiplerini öldüren insanların çoğalmasının ve daha bunun gibi birçok olayın önünde hiçbir engel kalmamış olur.
Kuran ahlaknıa uygun merhametin yaşanmadığı bir toplumda zengin olan fakiri kollamaz, haksızlığa uğrayanın hakkı savunulmaz, açıkta kalan insan barındırılmaz. Bir çıkar söz konusu olmadığı sürece kimse kimse için kendisini sıkıntıya sokmaz. Biri sokakta aç yaşarken, onun hemen yanıbaşındaki insanlar yüzlerce kişinin doyabileceği yemekleri çöpe atmakta bir sakınca görmezler. İnsanlar birbirlerinin malını haksız yere yemekten, sahtekarca yöntemlere başvurmaktan, başkalarının haklarını istismar ederek para kazanmaktan çekinmezler.
Yine böyle bir toplumun insanları şahit oldukları sahtekarlıklara, adaletsizliklere ve haksızlıklara karşı mücadele etmez ve seslerini çıkarmazlar. Başkaları için kendilerini yormaya gerek duymaz, hatta bu şekilde durup dururken başkalarının sorunlarını üstlenmenin büyük bir akılsızlık olduğuna inanırlar. Ortaya kimsenin kimseye karşı kendisini sorumlu hissetmediği, kimsenin kimseyi korumak için kendisini risk altına sokmadığı ve kimsenin yanlışlara, haksızlıklara karşı sesini çıkarmadığı bir ortam çıkar.
Zalim ve merhametsiz olanlar, zayıf ve güçsüz olanları istedikleri gibi ezerler. Kuran’a uygun merhametin ve din ahlakının yaşanmadığı bir ortamda her zaman huzursuzluk, sıkıntı ve zulüm hakimdir.
Ancak unutmamak gerekir ki, merhametsizlik ilk başta insanın kendisine zarar verir. Vicdanı kendisine merhameti emrettiği ve doğru olanı gösterdiği halde bu sesi bastırıp, zalimliği tercih eden insan hiçbir zaman gerçek anlamda bir iç huzuru yaşayamaz. Çünkü vicdanı onu rahatsız eder ve içinde bir vicdan azabı yaşamasına neden olur. Her yardıma muhtaç insan gördüğünde, kendisinin imkanı olduğu halde bu insanlara yardım etmediği ve onları bu hayata terk ettiği aklına gelir. Yine aynı şekilde her bencillik yaptığında vicdanı bunun yanlış olduğunu söyleyerek onu huzursuz eder. Vicdanın bu baskısından ve verdiği rahatsızlıktan kurtulmanın tek yolu ise, onun sesini dinlemek ve söylediğini yapmaktır. Çünkü vicdan Allah’ın rızasına ve Kuran’a yönelten bir güçtür. İnsan ancak vicdanının sesini dinlediğinde huzur duyacak şekilde yaratılmıştır.
İnsanlar merhametsizliklerini her ne kadar akıllarına getirmemeye çalışsalar, adaletsizlikleri, haksızlıkları her ne kadar görmek istemeseler de vicdanları bu zalimce tutumlarını onlara hiçbir şekilde unutturmaz.
İslam ahlakının benimsendiği bir toplumda ise hem maddi hem de manevi açıdan büyük bir rahatlık ortaya çıkar. İnsanlar yardım gerektiğinde çevrelerindeki insanlardan kesin olarak yardım geleceğini bilirler. Fakirlere, evleri olmayan yoksullara, imkanları olanlar sahip çıkarlar. Küçük çocuklar sevgi ve itina gördükleri sağlıklı ortamlarda yetiştirilirler. Kuvvetli olanlar zayıf gördükleri insanları ezmezler. Kimse birbirinin hakkına tecavüz etmez. Maddi adaletsizlik ve bundan kaynaklanan haksızlıkların tümü ortadan kalkar. Zalimler azalmaya ve zulüm ortadan kalkmaya başlar. Kimse maddi imkanları yeterli olmadığı için sağlıklı, temiz, rahat bir ortamdan mahrum kalmaz.
Görüldüğü gibi dinsizliğin getirdiği kargaşa ve zulüm ortamından kurtulmanın tek yolu, Allah’ın Kuran’da öğrettiği ve Peygamber Efendimiz (sav)’in tavsiye ettiği merhamet anlayışını tam anlamıyla yaşamaktır.
Zulümden merhamete dönmek ise insanın kendi içinde alacağı tek bir karar ve tek bir niyet değişikliğine bağlıdır. Bu niyet değişikliğinin ardından hem dünyada hem de ahirette güzel bir hayat yaşayacak ve Kuran ahlakını yaşamanın mükemmelliğini görecektir. Ayrıca Allah, Kuran ahlakını yaşamaya karar verip zulmü terk eden kimsenin günahlarını da bağışlayacağını vaat etmiştir:
Ancak kim işlediği zulümden sonra tevbe eder ve (davranışlarını) düzeltirse, şüphesiz Allah onun tevbesini kabul eder. Muhakkak Allah, bağışlayandır, esirgeyendir. (Maide Suresi, 39)
